Ruimtelijke kwaliteit en de energietransitie

KENNISSESSIE |De energietransitie; er wordt veel over gesproken. In het nieuws, maar ook in ons werk binnen projecten. Toch weten we niet allemaal wat de energietransitie precies is. En als wij het al niet weten, wat moeten bewoners er dan mee?

Vandaag kijken we naar het effect van de energietransitie op de ruimtelijke inrichting. En dat roept veel vragen op. Wat betekent het bijvoorbeeld;

onder de grond?
in de wijk voor bewoners?
voor mijn nieuwe jaren ’30 huis?
binnen organisaties?
in huidige nieuwbouwprojecten die nog gebouwd worden voor 2020?
voor ontwikkelaars van warmtepompen?
voor de aanschaf van een nieuwe ketel?
voor het landschap in Nederland?
binnen herinrichtingsprojecten?

Wat is de energietransitie?
De energietransitie staat voor de overgang van stroom uit fossiele brandstoffen naar volledig groene energie. Het doel is om in Nederland in 2050 alleen nog maar gebruik te maken van duurzame energie. Maar op dit moment is het enige concrete dat in 2020 alle nieuwbouw (bijna) energieneutraal is. Volgens de aanwezigen is de transitie heel veel werk. In Nijmegen is al begonnen met een pilot om een wijk energieneutraal te maken en die buurt is pas over 15 jaar ‘klaar’. Wat gaat de gemeente doen met de overige wijken?

We moeten het samen doen
Op dit moment worden veel huiseigenaren opgeroepen om zich individueel in te zetten voor duurzame energie. Denk aan zonnepanelen op je dak, een windmolen in je achtertuin, het installeren van een warmtepomp. Eigenlijk zouden we er collectief naar moeten kijken. Niet alleen met bewoners, maar ook met bedrijven! Het is voor woningbezitters al snel een financiële kwestie. En dan klinkt 2050 klinkt nog erg ver weg. Het heeft ook te maken met emoties en er is veel onduidelijkheid. Je moet je er helemaal in verdiepen; er is een brei aan informatie. Ook zijn er esthetische tegenargumenten of vormen van overlast (denk aan geluid).

Waarom zouden particulieren dan wel moeten kiezen voor duurzame energie? Vanwege de financiële drijfveren, onafhankelijkheid of puur vanwege de duurzaamheid. Voor bestuurders van wooncorporaties is het gemakkelijker te beslissen dan voor een woningbezitter. Wooncorporaties zullen het vanwege maatschappelijke opgaven uiteindelijk gewoon gaan opleggen.

Energieopslag
Een groot verschil met de huidige manier van energie opwekken is dat er met duurzame energie meer energiepieken in het netwerk zullen zijn. En dat kan een energienetwerk niet aan. Sluit je je broodrooster dan aan op de accu van je auto? Sla je de energie op op een (niet zo duurzame) batterij? Eigenlijk zou je wasmachine bij een energieoverschot vanzelf een extra was moeten draaien. En de harde wind kan ’s nachts je auto opladen.

Vooruit kijken
Volgens het U-model moeten we de openbare ruimte niet doortrekken naar een 2.0 versie. We moeten trends en ontwikkelingen in de huidige wereld doortrekken naar de wereld van de toekomst. Als duurzame energie de norm is wat betekent dat dan voor de openbare ruimte? En wat kan ik daar dan nu al voor doen? We zijn het erover eens dat we een combinatie nodig hebben van allerlei energiebronnen. Zo zijn we niet afhankelijk van alleen licht, wind, water, boeren, particulieren enz. En we hebben een nog grotere groep believers nodig (bestuurders, intern binnen gemeentes, bedrijven, bewoners), die het goede voorbeeld geven en de juiste informatie delen. Daarin kunnen we zelf het juiste voorbeeld geven. Tijdens een van de komende bijeenkomsten verdiepen we ons verder in de energietransitie en de gevolgen hiervoor voor de inrichting van de openbare ruimte.