Placemaking, prettige plekken voor en door bewonersBLOG | Straten, pleinen en parken zijn de belangrijkste openbare ruimtes in steden en dorpen. Vooral in stadscentra en dorpskernen is het belang van kwalitatieve en voor iedereen toegankelijke ontmoetingsplekken groot. Het vanuit Amerika overgewaaide ‘Placemaking’ concept geeft hier zeer goede invulling aan en daarom zetten wij graag deze kennis in.
Eerst de Placemaking betekenis. Het Placemaking gedachtegoed gaat er over dat een plek waar mensen zich prettig voelen, die goed functioneert en echt gebruikt wordt ontstaat als mensen hierover kunnen meedenken en meeontwerpen. Een soort eigenaarschap creëren om van de locatie een plek te maken waar je graag bent en terugkomt. Net zoals je thuis. De uitdaging is dat een openbare ruimten voor iedereen vrij te bezoeken is.
Hoe kan je een 'woonkamer' maken waar iedereen zich prettig voelt? Door het te vragen maar bovenal door zelf of met belanghebbenden en partners te observeren. Observeren en beoordelen aan de hand van vier criteria:
Wat valt er allemaal op? Het parkje genaamd Greig Road Sitting-out Area ligt in Quarry Bay. De wijk staat bekend als het dichtbevolkste gebied ter wereld. Nu denk je, zijn er geen voorbeelden dichter bij huis? Jawel, die film ik snel nog een keer. In dit filmpje zijn de kenmerken van een prettig plek zo duidelijk binnen 1 minuut te zien. Daarnaast is het 'toevallige' succes van deze plek ontzettend leerzaam en is het simpelweg gewoon gaaf. Terug naar de criteria, wat is opvallend? Wat maakt dit nou zo'n prettige plek?
1. Comfort & uitstraling Het gevoel van comfort staat in relatie met veiligheid, netheid en de beschikbaarheid van zitplaatsen. Een gebrek aan goede zitplaatsen is de ondergang van veel plekken. Mensen hebben hier de keuze om te gaan zitten waar en met wie ze willen. Kunnen schuilen onder overkappingen of hangen op randen van borders. De uitstraling is groen, netjes en overzichtelijk. 2. Toegankelijk & verbonden De toegankelijkheid van een plaats beoordeel je door de verbindingen met de omgeving op te merken. Deze ruimte is gemakkelijk bereikbaar, zowel lopend als met het openbaar vervoer. Daarnaast is het van een afstand goed te overzien wat er allemaal gaande is. De randen of omliggende bebouwing van de ruimte zijn kleinschalige winkeltjes of horeca met openstaande luiken en deuren.
3. Gebruik & activiteit
Simpel gezegd: er moet wat te doen of te zien zijn voor meerdere doelgroepen en op verschillende tijdstippen. Een goede mix van diverse winkels, horeca en diensten. Speelgelegenheid voor kinderen, een voetbalveldje voor jongeren of een speltafel voor ouderen. Er zijn tal van creatieve ideeën mogelijk. Als er maar wat te doen en te zien valt. Dit is zelfs een groepje kaartende oudere mannen. 4. Gezelligheid Dit is het moeilijkste criteria. Het is een plek waar mensen elkaar ontmoeten. Er zijn groepsgesprekken gaande en die hebben ook contact met andere groepen. Er is een mix van mannen, vrouwen, leeftijden en etnische groepen. Het lijkt erop dat gebruikers elkaar kennen van gezicht of naam. Misschien wel het meest eenvoudige om gezelligheid op te merken is of mensen plezier maken, ontspannen zijn, lachen of zelfs flirten. 
Bijna het complete verhaal van de 4 criteria op een foto.
Nu zijn er tal van oorzaken te noemen die aantonen dat dit in Nederland veel moeilijker te realiseren is. Die zijn er ook, daarbij hoeft niet iedere openbare ruimte een soort 'pretparkje' te worden. Wel kan er meer gekeken worden naar wat wij mensen doen en willen in plaats van wat ontwerptechnisch 'goed' is.
Een bankje, prullenbak en glijbaan intekenen omdat het op papier logisch lijkt is niet het recept voor een succesvolle openbare ruimte. Daarom eerst observeren wat er gebeurt en mogelijk is, vervolgens achterhalen wat toekomstige bezoekers willen en kunnen op een dergelijke plek dan in goed overleg bepalen en uitvoeren. Tot slot de mensen betrekken of enthousiasmeren bij het beheer of activiteiten. Zo werkt Plein Civiel met het Placemaking gedachtengoed aan plekken die prettig zijn voor ons allemaal. Frank Hazenberg |
|
