Goede gezondheid ligt op straat

BLOG |​​ Pokémon Go krijgt de meest verstokte, bankzittende, gamefanaat de straat op. Je kunt zeggen wat je wilt, maar ik vind het knap. Bewegen is gezond en zelfs gratis in onze openbare ruimte. Heb jij als civiele ingenieur al eens een project gedaan waar het verbeteren van de gezondheid van mensen een doel was?
Luchtvervuiling, geluidsoverlast, bodemverontreiningen en het weren van autoverkeer uit de stad zijn bekende thema’s. Maar heb je ooit nadacht over het stimuleren van bewegen, gezond eten, redzaamheid van mensen of sociale contacten?

Onze fysieke leefomgeving beïnvloedt onze leefstijl en gezondheid. Dat blijkt uit onderzoek. Dat betekent dat wij als professionals in die leefomgeving veel invloed hebben op onze gezondheid. In het ontwerp, maar ook met het beheer en onderhoud. Vaak zonder dat we daar bewust over nadenken.
Ga maar na: 
  • Een obstakelvrije straat en toegankelijke voorzieningen in de buurt zorgen ervoor dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Een extra (comfortabel) bankje op de route naar de winkel kan het verschil maken tussen wel of niet zelf een boodschap doen.
  • Uitdagende, veilig bereikbare speelplekken in de buurt zorgen voor meer beweging en minder overgewicht bij kinderen. Wist je dat jongens andere speelplekken aantrekkelijk vinden dan meisjes? De meeste speelplekken passen qua inrichting beter bij de speelbehoeftes van jongens dan bij meisjes.
  • Groen en water bevorderen de sociale ontwikkeling van kinderen. Maar ze bieden ook ontspanning en rust en helpen bij herstel van stress en depressie. In het kader van gezondheid; een keuze voor planten- en bomensoorten waar weinig mensen allergisch voor zijn en die weinig overlast geven is aan te raden.
  • Volwassen moeten dagelijks eigenlijk minimaal een half uur matig intensief bewegen. Er is een grote groep volwassenen die dat niet doet. Zeker op bedrijventerrein met weinig groen is het in de zomer ook geen pretje om buiten te lopen. Als er een prettig, schaduwrijk wandelpad beschikbaar is gaan mensen veel eerder naar buiten. Da’s ook nog eens goed voor de productiviteit!

En zo zijn er nog heel veel voorbeelden waarbij wij met de inrichting, het beheer en onderhoud een positieve invloed kunnen hebben op de gezondheid van mensen. De gezonde wijk is de toekomst.
Klinkt eigenlijk allemaal heel logisch. Maar hoe vaak staan we hier nu bewust bij stil? Vooral in bestaande wijken is met kleine aanpassingen vaak veel gezondheidswinst te behalen. En omdat er de komende jaren nog veel jaren 60 en 70 wijken voor groot onderhoud op de planning staan liggen hier volgens mij kansen. 

​Hoe mooi zou het zijn als we in de definitiefase van zo’n project eens met onze collega’s van gezondheid en welzijn praten? Kijken waar de kansen in een wijk liggen en daar een concreet doel aan koppelen. Aandacht hiervoor kan zorgen voor grote gezondheidswinsten tegen weinig meerkosten en wel die gezonde wijk.
Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn ​- Wereldgezondheidsorganisatie
Samen sterk
GGD en gemeenten besteden veel geld aan gezondheidspreventie en voorlichting. Door de omgeving gezonder te maken, wordt de gezonde keuze vanzelf makkelijker. Dan heeft voorlichting ook meer kans van slagen. Daarnaast is er bijvoorbeeld binnen de GGD veel kennis over de gezondheidsproblemen in een wijk, die je kunt gebruiken om je doelen te bepalen.

Andersom; een nieuwe inrichting die gepaard gaat met goede communicatie en gekoppeld wordt aan een voorlichtingstraject zal ook eerder effect hebben. Je kunt iets tenslotte pas gebruiken als je weet dat het er is.

Samen optrekken lijkt dus heel normaal en wat je noemt een win-win situatie. In de praktijk weten we onze collega's van gezondheid en welzijn vaak niet te vinden. 
Tips voor een gezonde openbare ruimte
Ik realiseer me dat we allemaal druk zijn met onze dagelijkse werkzaamheden en dat we in onze projecten al met heel veel dingen rekening (moeten) houden. Toch daag ik je uit om eens na te denken hoe jij met jouw project verschil kunt maken.

6 tips die je hierbij kunt gebruiken:
  • Betrek collega’s op het gebied van gezondheid, welzijn en jeugd of de GGD
  • Wat betekent een ‘gezonde leefomgeving’ voor je project? Denk hierbij bijvoorbeeld aan bewegen, redzaamheid en sociale verbindingen. Hoe concreter hoe beter. Waar liggen kansen en uitdagingen?
  • Maak doelen concreet en reëel
  • Betrek bewoners
  • Onthoud; ook kleine dingen maken verschil
Kwaliteit en gezondheid
Met het juiste inrichtingsontwerp maken wij met elkaar een goede én gezonde openbare ruimte.