Fix it with gold, een gezonde publieke ruimte

KENNISSESSIE |​​Kennis en ervaring delen met collega’s uit verschillende organisaties, dát is de Afdeling Samenwerken. De ontmoetingen zijn steeds waardevol en boeiend, net als de onderwerpen die aangesneden en behandeld worden. Zoals vandaag; met acht deelnemers die op verschillende terreinen en niveau’s werkzaam zijn, de renovatie van een woonwijk bespreken en insteken op gezondheid. Dat kan leiden tot boeiende en nieuwe inzichten. Zeker als naast de projectleider van het project, Wendy van Doorakkers, ook Leendert van Bree aanwezig is. Hij is als strategisch adviseur onder meer betrokken bij Brabantse Health deal. 

We kijken vandaag naar een echte volkswijk in Tilburg, waar de verharding en riolering vernieuwd moet worden. Een mooie kans voor deze wijk om verder te kijken dan alleen naar stenen, en ook sociale aspecten mee te nemen. De gemeente wil haar bewoners een gezonde en vitale leefomgeving bieden, dit mag dus ook een prominente rol krijgen in het plan. Een ambitie waar iedereen vandaag enthousiast over is. Dat geeft direct een goede chemie tussen de betrokkenen.

Hoe kunnen we dit integraal bekijken en breder trekken? ​
Ga er maar aanstaan: gezondheid verbeteren in een wijk waar het vertrouwen in de gemeente niet al te hoog is. In de Thomas van Aquinostraat en omgeving staan veel huurwoningen, scholen (de Rooi Pannen) en een gezondheidscentrum. In de wijk wonen veel allochtonen, jongeren en ouderen. Er is veel armoede en eenzaamheid. Men voelt zich achtergesteld. Bewoners zijn vaak hulpbehoevend maar weten de hulpverleners niet te vinden, ondanks dat ze soms nog geen 100 meter verderop te vinden zijn. 

Hoe lossen we dit op?
De stad Tilburg heeft de ambitie om gezond en vitaal te zijn voor haar inwoners. Hier zijn oplossingen voor nodig die net even buiten de gebaande paden gevonden worden. Deze manier van werken en tegen de zaak aankijken is echt anders dan iets verzinnen achter een bureau. Meer aandacht voor het sociale aspect vergt wellicht wat meer budget, maar je verdient het terug als mensen gezonder zijn. Trouwens, hoe mooi is het als we het budget even los kunnen laten en eerst eens goed gaan kijken naar de meerwaarde die we kunnen creëren op het gebied van gezondheid en welzijn?

Dit wetende zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat gezondheid, en partijen die hiervoor staan, al in de beginfase van een project worden meegenomen. Iedereen is het hiermee eens en draagt voorbeelden aan uit de eigen praktijk. Leendert voegt daaraan toe: Laat de opdrachtgever duidelijk omschrijven wat zij verstaan onder gezondheid en hang daar concrete doelen aan. Zoals bijvoorbeeld: ‘Over 5 jaar is er 10% minder obesitas in deze wijk. Neem dit mee op gemeentelijk niveau en laat deze doelen niet in de lucht hangen.’

Plein Civiel en de gemeente Tilburg hebben voor dit project niet alleen oog voor technische oplossingen gehad maar ook veel aandacht besteed aan de sociale kant. Dit is concreet gemaakt door een aantal sociale organisaties als de GGD maar ook de woningbouwverenigingen te betrekken bij het ontwerp. Zij weten heel goed wat er speelt achter de voordeuren en in de wijk. Zo is voor de wijk Thomas van Aquinostraat een sociale workshop georganiseerd met de sociale partners en technische vakspecialisten van de gemeente om gezamenlijk kansen te inventariseren en te benutten. Een geheel nieuw fenomeen voor de betrokkenen. ‘Moeten we hier echt bij zijn, het kost zoveel tijd’ was vooraf een reactie van een van de genodigden. Gedurende de workshop ontstond er echter al snel veel enthousiasme bij de aanwezigen.

Ook de bewoners zijn bij het planproces betrokken. Door al in een vroeg stadium informatie op te halen, hun wensen en behoeften te inventariseren, worden veranderingen breder gedragen en het biedt de kans om andere keuzes te maken in het nieuwe ontwerp van de openbare ruimte. Keuzes die beter aansluiten bij de behoeften van de gebruikers. 

Fix it with gold
‘Fix it with gold’, volgens de Japanse kunst van Kintsug: Repareer een kapotte vaas zichtbaar met goud en hij wordt mooier dan voorheen’. En daar zijn we het mee eens! Laten we precies maken zoals het was, moet eigenlijk zijn: Laten we het beter maken dan het was! 

Het goud voor de Thomas van Aquinostraat en omgeving is onder andere gevonden in het vergroenen van de wijk, het maken van looproutes, het verbeteren van de verkeersveiligheid, het verminderen van overlast, het ontsluiten van groenplekken voor recreatief gebruik en het creëren van een verbinding tussen een zorginstelling voor geestelijk gehandicapte mensen en de rest van de wijk.

En dan nog een laatste tip; maak het leuk! Denk creatief en doe het! Bekijk dit filmpje maar eens.

Vandaag was weer hele bijzondere sessie waar we elkaar vonden in veel nieuwe ideeën en enthousiasme en een fantastische ambitie om onze openbare ruimte gezonder te maken.